Kapitalizm tarihi için öncelikle kapitalizm nedir ona bakmak gerekir. Akademik araştırmaların kısa bir özeti olarak sunduğumuz bu içerik umarız faydalı olur. Daha önce bilmediğiniz bu detayları sizler için araştırdık.
Kapitalizmin tanımı, serbest piyasa ekonomisi olarak da adlandırılan, üretim araçlarının özel mülkiyetine ve kâr amacıyla işletilmesine izin verilen ekonomi bir sistem olarak ortaya çıkmıştır. Ekonomik bir yönetim modeli olan kapitalizmin oraya çıkışı da bu kavramın ortaya çıktığı dönemde meydana gelen iktisadi değişikliklerden kaynaklandığını söylemek yanlış olmaz.
Kapitalizm Nedir ve Tarihi Süreci İncelemesi
Kapitalizm nedir dersek önce kapitalizmin tarihine bakmamız gerekmektedir. Kapitalizmin ortaya çıkışı ile ilgili çeşitli düşünceler vardır. Antik çağlardan modern çağlara kadar kapitalizm insanın var oluşundan bu yana içsel bir istek ve bir ideoloji kavramlarının üzerinde de etkisini yıllarca sürdürmüştür. Bu konuda ortaya çıkan birçok anlaşmazlık olsa da kapitalizm tarihi ve çıkış noktası için ortaya koyulan düşüncelere göz atmakta fayda var.
- Teorilerden bir tanesi Antik Kapitalizm. Çok eski bir olgu olarak önümüze çıkan Antik Kapitalizm, döneminde sürekli bir ekonomik model olarak benimsenmiş ve özel mülk ya da kâr amaçlı işletmeleri temeline dayandırmıştır.
- Avrupa tarihinde kapitalizmin başlangıç noktası 12. ve 13. yüzyıllara dayandırılmaktadır. Özellikle Orta Çağ’da ortaya çıkan bankacıların ve iş adamlarının ekonomik faaliyetleri kar faydası gütmesi nedeniyle kapitalizm tarihinin temel noktalarından sayılmıştır.
- Karl Marx’a göre kapitalizmin doğuşu feodal yapı ile ilişkilidir. Bu nedenle kapitalizmin temellerinin 16., 17. ve 18. yüzyıllara dayandığını ifade eder. Bu dönemde ortaya çıkan ticari faaliyetler kapitalizm sisteminin ortaya çıkmasında önemli bir faktör sayılmıştır. Özellikle sömürgecilik anlayışı ile birlikte sermayenin tekelleştirilmesi ticari kapitalizmin temellerini atmıştır.
- Dünyada kabul gören bir diğer kapitalizm çıkış noktası ise 18.yüzyılda meydana gelen sanayi devrimi ile birlikte güçlenmiş ve şimdiki halini almıştır. Sanayi devrimi ile birlikte ticaret yollarının (özellikle demir yolu ulaşımı) gelişmesi kapitalizmin yaygınlaşmasında ve ortaya çıkmasında önemli bir rol oynamıştır.
Kapitalizmin Ortaya Çıkışını Etkileyen Faktörler
Kapitalizm nedir sorusu sonrası bunu etkileyen bazı önemli faktörler olmuıştur. Dünya üzerinde kapitalizm tarihinin başlangıcı için en yaygın düşünce kapitalizmin sanayi devrimi ile birlikte ortaya çıktığı düşüncesidir. Sanayi devrimi ile birlikte;
- Uluslararası ticaretin yaygınlaşması
- Bankacılık faaliyetlerinin başlaması
- Sermayenin tekelleşmesiyle birlikte iş adamı sınıfının doğması
- Sanayi devrimi ile birlikte zenginleşen sanayi ve tüccar çevresinin kendi ekonomik çıkarlarına uygun yeni düzenlemeler talep etmesi
- Protestan Kilisesi’nin sözde din yararına özel sermayeye sahip olmak istemesi
- Bilimsel gelişmelerin yaşanması
Sanayi Devrimi ile birlikte ortaya çıkan bu olgular kapitalizmin ortaya çıkışına ve ekonomik bir sistem olarak hayata geçmesinde büyük rol oynamıştır. Bunlar bu kadar kısıtlı olmamakla beraber özet olarak sunulmuştur. Akademik makalelerde daha fazlasını bulabilmeniz mümkündür. Bu verileri ödevlerinizde kullanırken kaynak belirtmeniz sizin faydanıza olacaktır.
Kapitalizmin doğasında bireysel menfaatler her zaman ön planda olmuştur. Kapitalizmin amaçları arasında; en yüksek karı elde etmek, bireylerin kendi ekonomik çıkarları için girişim faaliyetlerine izin vermek, ekonomik faaliyetlerini sürdürürken devletin devlet müdahalesini asgari düzeyde tutmak vardır.
Günümüzde kapitalizmin hala yaşıyor olması; teknolojide yaşanan gelişmelere, sanayi kuruluşlarının ve büyük ticari pazarların varlığına, özel desteklerin ve teşebbüslerin hem kişiler hem de devlet eliyle devam etmesine bağlanabilir.
Günümüzde içimizde yaşadığını ve her an her yerde olabildiğini görmek çok zor değildir. Aldığınız bir sakızda veya kullandığınız bir intertte dahi bu durum mevcut olarak varlığını sürdürmektedir. Bunun sebebi konunun genel olarak yanlış anlaşılmasıdır.
Buna benzer içerikler için sayfamızı ziyaret edebilirsiniz. Yakında getirmeyi planladığımız Forum veya Soru-Cevap projesi hakkında düşüncelerinizi merak ediyoruz. Lütfen yorumlarda belirtin.